استابلایزر یا ترانس محافظت‌کننده برق، دستگاهی است که از نوسانات نامطلوب ولتاژ روی وسایل برقی جلوگیری می‌کند. به عبارتی ساده‌تر استابلایزر، ولتاژ برق را تشخیص داده و آن را کنترل و تنظیم می‌کند تا ولتاژ ارائه شده به وسایل برقی در محدوده‌ای ثابت قرار بگیرد. تفاوتی نمی‌کند ولتاژ ورودی کم یا زیاد باشد.
استابلایزر
در ادامه مطلب بیشتر در مورد استابلایزر و نکات مهم در خرید این دستگاه بخوانید.
انواع استابلایزر
استابلایزر در سه نوع و مدل زیر تقسیم‌بندی می‌شود:
- استابلایزر پله‌ای یا رله‌ای
استابلایزر پله‌ای شامل ترانسفورماتور، مدار الکترونیکی و مجموعه‌ای از رله‌هاست. مدار الکترونیکی این نوع استابلایزر، ولتاژ خروجی را با میزان ولتاژ معین داخلی مقایسه می‌کند. چنانچه ولتاژ بالاتر یا پایین‌تر باشد، رله را تعویض می‌کند تا به لغزانه ترانسفورماتور خروجی مطلوب متصل شود.
- استابلایزر Servoe
استابلایزر سروو در سه مدل زیر عرضه می‌شود:
- تک‌فاز
در این نوع استابلایزر، یک موتور سروو به همراه ترانسفورماتور متغیر، ولتاژ را اصلاح می‌کنند.
- سه‌فاز متعادل
در این نوع استابلایزر، یک موتور سروو با سه ترانسفورماتور اتوماتیک، کنار هم قرار می‌گیرند. نحوه چینش این قطعات کنار یکدیگر موجب می‌شود هنگام نوسانات ولتاژ، خروجی ترانسفورماتور، مقدار متناسب و تثبیت شده‌ای باشد.
جفت شده‌اند تا در موقع نوسانات ولتاژ، با تنظیم خروجی ترانسفورماتور، خروجی تثبیت شده‌ای ارائه شود.
- سه‌فاز نامتعادل
در سه‌فاز نامتعادل، سه موتور سروو مستقل به همراه سه ترانسفورماتور خودکار و سه مدار کنترل جداگانه طراحی شده‌اند.
- استابلایزر استاتیک
استابلایزر استاتیک هیچ‌گونه قسمت متحرک ندارد و برای تنظیم ولتاژ، از مدار مبدل الکترونیک بهره می‌برد. استابلایزر استاتیک محبوب‌ترین نوع دستگاه تنظیم ولتاژ محسوب می‌شود. زیرا نسبت به مدل رله‌ای و سروو، دقت و سرعت بالایی دارد و نیازی به تعمیر ندارد.
نکات مهم و کاربردی برای خرید استابلایزر
در هنگام خرید استابلایزر، نکات کاربردی زیر را مدنظر قرار دهید:
- نوع استابلایزر
با بررسی انواع استابلایزر استاتیک، رله‌ای یا سروو، یکی را طبق نیاز خود انتخاب کنید.
- سازگاری توان استابلایزر با وسایل الکترونیکی
توان کلیه دستگاه‌هایی که قرار است به استابلایزر متصل شوند را محاسبه کنید. عدد به‌دست‌آمده بر حسب وات است. توان استابلایزر بر حسب کیلووات آمپر یا ولت‌آمپر اعلام می‌شود. بدین منظور به عدد حاصل از مجموع ولتاژ وسایل برقی خود ۲۰ درصد اضافه کنید.
به‌عنوان‌مثال اگر عدد به‌دست‌آمده از مجموعه ولتاژ وسایل شما ۱۰۰۰ باشد، استابلایزر با ولتاژ ۱۲۰۰ ولت‌آمپر یا ۲٫۱ کیلووات آمپر خریداری کنید. البته این مقدار برای مصارف خانگی است و برای وسایل و ابزارهای صنعتی، نیاز به محاسبات پیچیده و تخصصی است.
- سطح ولتاژ برق منطقه
اغلب سه سطح ولتاژ در منطقه وجود دارد. بسیار بالا یا پایین، بالا یا پایین، متوسط یا معمولی. درهرصورت دامنه کاری استابلایزر باید با ولتاژ منطقه، مطلوب باشد. دامنه کاری استابلایزر باید طوری انتخاب شود که پاسخگوی نیاز شما در منطقه موردنظر باشد.
استابلایزر در دو مدل کاهنده و افزاینده تولید می‌شوند. برخی مدل‌ها با دریافت ولتاژ اضافی، فقط اثر کاهشی دارند. چنانچه در منطقه خود با افزایش ولتاژ مواجه هستید، نوع استابلایزر کاهنده یا افزاینده را هنگام خرید مدنظر قرار دهید.
- نوع نصب استابلایزر
استابلایزر به دو روش نصب روی خط اصلی یا اتصال به یک یا چند وسیله خانگی کاربرد دارد. مدل نصب روی خط اصلی بعد از فیوز اصلی ساختمان نصب می‌شوند. بدین ترتیب تمام جریانی که وارد ساختمان می‌شود، اصلاح شده است. این نوع استابلایزرها ایمنی بیشتری برای وسایل برقی ایجاد می‌کنند و گران‌تر هم هستند. در نوع دوم یک یا چند وسیله برقی به آنها متصل می‌شود و ارزان‌تر هستند.
- شاخص ولتاژ در چه رده‌ای است؟
شاخص ولتاژ، تنظیم شده در لحظه را نشان می‌دهد. برخی دستگاه‌ها به شاخص LED مجهز هستند. اما عددی که نشان می‌دهند، لزوماً ولتاژ خروجی دستگاه نیست. در این مورد به دفترچه راهنمای محصول مراجعه کنید.
- استابلایزر دیجیتالی
استابلایزر دیجیتالی قابلیت سازگاری با تمام وسایل الکترونیکی را دارد. فقط باید از یک دستگاه به دستگاه دیگر متصل کنید و نیازی به تنظیمات ندارد.
- ضمانت‌نامه استابلایزر
استابلایزری خریداری کنید که ۳ تا ۵ سال گارانتی داشته باشد. دستگاه استابلایزر دست‌دوم و کارکرده خریداری نکنید. زیرا ممکن است به وسایل شما آسیب وارد شود.
